خرگوش‌ها حیوانات خانگی دوست‌داشتنی و حساسی هستند. سلامتی آنها نیازمند توجه و مراقبت ویژه‌ای است. شناسایی زودهنگام علائم بیماری و اقدام سریع برای درمان، نقش حیاتی در بهبود و نجات جان آنها دارد. در این مطلب به 9 دسته از بیماری‌های رایج در خرگوش‌ها و نکات مهم مرتبط با آنها می‌پردازیم که نیازمند اقدام فوری هستند.

به خاطر داشته باشید که این اطلاعات جایگزین مراجعه به دامپزشک نیست. در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی در خرگوش خود، سریعاً با دامپزشک متخصص حیوانات خانگی اگزوتیک مشورت کنید.

• ✔️

  1. مشکلات گوارشی (GI Stasis):

  توقف حرکت روده، یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین مشکلات در خرگوش‌هاست. علائم شامل بی‌اشتهایی، مدفوع کوچک یا عدم مدفوع، بی‌حالی و درد شکمی است.
• ✔️

  2. بیماری‌های دندانی:

  رشد بیش از حد دندان‌ها می‌تواند باعث زخم شدن دهان، بی‌اشتهایی، آبریزش دهان و کاهش وزن شود. معاینه منظم دندان‌ها توسط دامپزشک ضروری است.
• ✔️

  3. مشکلات تنفسی:

  خرخر کردن، عطسه، آبریزش بینی و تنگی نفس نشانه‌های عفونت تنفسی هستند که نیاز به درمان فوری با آنتی‌بیوتیک دارند.
• ✔️

  4. انگل‌های خارجی (کنه، کک، جرب):

  خارش شدید، ریزش مو و قرمزی پوست می‌توانند ناشی از انگل‌های خارجی باشند. بهره‌گیری از داروهای ضد انگل زیر نظر دامپزشک ضروری است.
• ✔️

  5. انگل‌های داخلی (کرم‌ها):

  اسهال، کاهش وزن و بی‌حالی می‌توانند نشانه‌های انگل‌های داخلی باشند. آزمایش مدفوع و درمان ضد انگل باید توسط دامپزشک تجویز شود.
• ✔️

  6. عفونت مثانه و سنگ‌های ادراری:

  تکرر ادرار، درد هنگام ادرار کردن، وجود خون در ادرار و بی‌اختیاری ادرار نشانه‌های این مشکل هستند. درمان شامل آنتی‌بیوتیک و در موارد حاد جراحی است.
• ✔️

  7. مشکلات پوستی (آبسه، زخم):

  وجود هرگونه توده، زخم یا تورم روی پوست باید بررسی شود. آبسه‌ها نیاز به تخلیه و درمان با آنتی‌بیوتیک دارند.
• ✔️

  8. بیماری‌های عصبی (کجی گردن):

  کجی گردن، عدم تعادل، لرزش و تشنج می‌توانند نشانه‌های عفونت گوش میانی یا سایر مشکلات عصبی باشند.
• ✔️

  9. میاز (Myiasis):

  این بیماری ناشی از تخم‌گذاری مگس‌ها در اطراف زخم‌ها یا ناحیه مقعد کثیف است. لاروهای مگس از بافت‌های زنده تغذیه می‌کنند و باعث عفونت شدید می‌شوند. تمیز نگه داشتن خرگوش و بررسی منظم بدن او برای پیشگیری از میاز ضروری است.

در ادامه به 19 نکته حیاتی که باید در مورد این بیماری‌ها بدانید، اشاره می‌کنیم:

نکات کلی:

• ✔️1. همیشه آب تازه و تمیز در دسترس خرگوش خود قرار دهید.
• ✔️2. رژیم غذایی متعادل شامل یونجه، سبزیجات تازه و مقدار کمی پلت با کیفیت بالا را رعایت کنید.
• ✔️3. قفس خرگوش را تمیز و خشک نگه دارید.
• ✔️4. به طور منظم خرگوش خود را برای هرگونه علائم بیماری بررسی کنید.
• ✔️5. وزن خرگوش خود را به طور مرتب اندازه گیری کنید و هرگونه کاهش وزن ناگهانی را جدی بگیرید.
• ✔️6. در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی، سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.

نکات مربوط به مشکلات گوارشی:

• ✔️8. از دادن غذاهای شیرین و نشاسته‌ای به خرگوش خود خودداری کنید.
• ✔️9. در صورت مشاهده علائم توقف حرکت روده، بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید.
• ✔️10. ماساژ آرام شکم خرگوش می‌تواند به تحریک حرکت روده کمک کند.

نکات مربوط به بیماری‌های دندانی:

• ✔️11. برای جلوگیری از رشد بیش از حد دندان‌ها، مقدار زیادی یونجه در اختیار خرگوش خود قرار دهید.
• ✔️12. به طور منظم دندان‌های خرگوش خود را توسط دامپزشک معاینه کنید.
• ✔️13. در صورت مشاهده علائم مشکلات دندانی، سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.

نکات مربوط به انگل‌های خارجی:

• ✔️14. به طور منظم قفس خرگوش خود را تمیز کنید.
• ✔️15. از تماس خرگوش خود با حیوانات آلوده به انگل خودداری کنید.
• ✔️16. در صورت مشاهده علائم انگل، از داروهای ضد انگل زیر نظر دامپزشک استفاده کنید.

نکات مربوط به عفونت مثانه:

• ✔️17. آب تازه و تمیز همیشه در دسترس خرگوش خود قرار دهید.
• ✔️18. به طور منظم قفس خرگوش خود را تمیز کنید.
• ✔️19. در صورت مشاهده علائم عفونت مثانه، سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.

19 نکته در 9 دسته بیماری خرگوش که باید سریع درمان شوند

1. مشکلات دندانی (Malocclusion)

دندان‌های خرگوش به طور مداوم رشد می‌کنند و اگر به درستی ساییده نشوند، می‌توانند منجر به مال اکلوژن (جفت‌گیری نامناسب دندان‌ها) شوند. این وضعیت می‌تواند باعث درد، ناتوانی در خوردن و آبریزش دهان شود.

درمان:

مراجعه به دامپزشک برای کوتاه کردن دندان‌ها یا اصلاح مشکلات دهانی.

علائم:

آبریزش دهان، بی‌اشتهایی، مشکل در جویدن، کاهش وزن.

اقدام سریع:

بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید، زیرا این مشکل می‌تواند به سرعت جدی شود.

نکته 2:

بهره‌گیری از اسباب بازی های جویدنی چوبی و بدون رنگ نیز به سایش دندان ها کمک می کند.

نکته 3:

نظارت منظم دندان ها توسط دامپزشک برای پیشگیری از مشکلات احتمالی.

2. استاز گوارشی (GI Stasis)

استاز گوارشی وضعیتی خطرناک است که در آن حرکت دستگاه گوارش خرگوش کند یا متوقف می‌شود. این مسئله می‌تواند منجر به درد شدید، بی‌اشتهایی و تجمع گاز شود.

نکته:

استرس، رژیم غذایی نامناسب و کمبود فیبر می‌تواند باعث استاز گوارشی شود.

درمان:

مراجعه فوری به دامپزشک، تجویز داروهای محرک دستگاه گوارش، مایعات و در صورت نیاز، تغذیه اجباری.

علائم:

بی‌اشتهایی، مدفوع کم یا عدم مدفوع، lethargy (بی حالی و کمبود انرژی), درد شکمی.

اقدام سریع:

به سرعت به دامپزشک مراجعه کنید. تاخیر در درمان می‌تواند منجر به مرگ شود.

نکته 4:

اطمینان از مصرف آب کافی توسط خرگوش. کم آبی بدن وضعیت را بدتر می کند.

نکته 5:

ماساژ آرام شکم خرگوش می‌تواند به تحریک دستگاه گوارش کمک کند، اما با احتیاط انجام دهید.

3. مشکلات تنفسی (Pasteurellosis)

Pasteurellosis یک عفونت باکتریایی است که می‌تواند باعث مشکلات تنفسی، آبریزش بینی و چشم، عطسه و ذات‌الریه شود.

نکته:

این بیماری بسیار مسری است و می‌تواند به سرعت در بین خرگوش‌ها پخش شود.

درمان:

تجویز آنتی‌بیوتیک توسط دامپزشک.

علائم:

عطسه، سرفه، آبریزش بینی و چشم، سختی در تنفس.

اقدام سریع:

جداسازی خرگوش بیمار از سایر خرگوش‌ها و مراجعه به دامپزشک.

نکته 6:

تهویه مناسب محیط نگهداری خرگوش برای جلوگیری از انتشار باکتری.

نکته 7:

ضدعفونی کردن قفس و وسایل خرگوش بیمار برای جلوگیری از انتشار عفونت.

4. کنه و کک

کنه و کک می‌توانند باعث خارش، تحریک پوستی و انتقال بیماری‌ها شوند.

نکته:

تشخیص زودهنگام و درمان سریع برای جلوگیری از گسترش آلودگی ضروری است.

درمان:

بهره‌گیری از داروهای ضد کنه و کک مخصوص خرگوش‌ها تحت نظر دامپزشک.

علائم:

خارش، ریزش مو، پوسته‌پوسته شدن پوست، دیدن کنه یا کک.

اقدام سریع:

مراجعه به دامپزشک برای تشخیص و درمان مناسب.

نکته 8:

تمیز نگه داشتن محیط زندگی خرگوش و شستشوی منظم وسایل او برای پیشگیری.

نکته 9:

بهره‌گیری از برس نرم برای شانه کردن موهای خرگوش و بررسی وجود کنه و کک.

5. عفونت‌های مجاری ادراری

عفونت‌های مجاری ادراری در خرگوش‌ها می‌تواند باعث درد، مشکل در ادرار کردن و وجود خون در ادرار شود.

نکته:

کم آبی و رژیم غذایی نامناسب می‌تواند احتمال ابتلا به این عفونت‌ها را افزایش دهد.

درمان:

تجویز آنتی‌بیوتیک و مایعات توسط دامپزشک.

علائم:

درد هنگام ادرار کردن، ادرار خونی، بی‌اختیاری ادرار، بی‌اشتهایی.

اقدام سریع:

مراجعه فوری به دامپزشک.

نکته 10:

اطمینان از دسترسی دائم خرگوش به آب تازه و تمیز.

نکته 11:

بهره‌گیری از بسترهای جاذب رطوبت و تعویض منظم آن.

6. آبسه

آبسه ها توده های پر از چرک هستند که میتوانند در اثر گاز گرفتن، خراشیدگی، و یا یک جسم خارجی ایجاد شوند. در خرگوش ها درمان آبسه می‌تواند چالش برانگیز باشد.

نکته:

آبسه ها اغلب دردناک هستند و اگر درمان نشوند، میتوانند جدی شوند.

درمان:

دامپزشک معمولاً آبسه را تخلیه و تمیز می کند و ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.

علائم:

تورم، قرمزی، درد، تب.

اقدام سریع:

مراجعه به دامپزشک برای تشخیص و درمان مناسب.

نکته 12:

تمیز نگه داشتن محیط زندگی خرگوش برای جلوگیری از عفونت.

نکته 13:

نظارت منظم برای شناسایی هرگونه توده یا تورم غیرعادی.

7. بیماری انگلی (E. cuniculi)

E. cuniculi یک انگل تک سلولی است که می‌تواند به کلیه ها، مغز و سایر اندام های خرگوش ها آسیب برساند.

نکته:

بسیاری از خرگوش ها بدون نشان دادن علائم حامل این انگل هستند. استرس می‌تواند باعث بروز علائم شود.

درمان:

دامپزشک می‌تواند داروی ضد انگلی تجویز کند.

علائم:

کج شدن سر (head tilt)، عدم تعادل، فلج، مشکلات کلیوی.

اقدام سریع:

مراجعه به دامپزشک برای تشخیص و درمان زودهنگام.

نکته 14:

مدیریت استرس در خرگوش ها با فراهم کردن یک محیط امن و آرام.

نکته 15:

ضدعفونی کردن قفس و وسایل خرگوش.

8. ترومبوز آئورت (Splay Leg)

Splay leg بیشتر در خرگوش های جوان دیده می شود و باعث می شود پاها به سمت پهلو باز شوند و حیوان قادر به ایستادن یا راه رفتن نباشد.

نکته:

معمولا در اثر مشکلات ژنتیکی یا محیط نامناسب نگهداری ایجاد می شود.

درمان:

فیزیوتراپی و بهره‌گیری از بانداژ برای محدود کردن حرکت پاها.

علائم:

باز شدن پاها به سمت پهلو، ناتوانی در راه رفتن صحیح.

اقدام سریع:

مراجعه به دامپزشک برای ارزیابی و شروع درمان.

نکته 16:

فراهم کردن سطحی اصطکاک دار در قفس برای کمک به حفظ تعادل خرگوش.

نکته 17:

اطمینان از داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای رشد سالم استخوان ها.

9. پودودرماتیت (Pododermatitis)

پودودرماتیت، که اغلب به عنوان “پاهای زخم” شناخته می شود، التهاب و زخم شدن پوست کف پا در خرگوش ها است.

نکته:

معمولا در اثر کف قفس سفت و نامناسب، اضافه وزن و عدم تحرک ایجاد می شود.

درمان:

بهره‌گیری از پدهای نرم در قفس، تمیز نگه داشتن محل زخم و در صورت نیاز آنتی بیوتیک.

علائم:

قرمزی، تورم، زخم و پوسته پوسته شدن کف پاها.

اقدام سریع:

مراجعه به دامپزشک برای تشخیص و درمان زودهنگام.

نکته 18:

فراهم کردن بستر نرم و جاذب رطوبت در قفس.

نکته 19:

تشویق خرگوش به فعالیت و تحرک برای جلوگیری از اضافه وزن.